Baysa

Подкаст

BAYSA

Бұл Қазақстандағы музыкалық мәдениеттің тарихы туралы подкаст. Подкастты Болат Өтемұратов қорының қолдауымен Bulbul подкаст студиясы және Батырхан Шөкенов атындағы Қоры дайындады.

Кейіпкерлеріміз - музыкатанушылармен, мәдениеттанушылармен және музыканттармен бірге - бұл подкастта біз әйгілі әндер мен көрнекі тұлғалар туралы, музыканың көшпенділердің бесіктен бейітке дейінгі өмірін қалай серік еткені, оның ұжымдық күйзеліспен өмір сүруге көмектескені және өткен дәуірлерді есте сақтау туралы сөйлесеміз.

Подкастты дайындауға қатысқандар: Сауле Утегалиева, Саида Еламанова, Зира Наурызбаева, Меруерт Құрманғалиева, Айтолқын Тоқтаған, Антон Сомов, Жанель Сафиева, Бағлан Бабижан, Мейрамгүл Құсаинова, Нұрлан Бекенов, Бауыржан Жилкибаев.

Мұқаба ИТАР-ТАСС фототілшісі Геннадий Кошкинцевтің мұрағаттық фотосуреті негізінде жасалған, ол оның басқа фотосуреттерімен бірге Кошкинцевтің жиені – қазақстандық журналист Кирилл Павловта сақталған. Фотосурет 1980 жылы Қаратау қаласының маңында түсірілген.

Мұқаба дизайнері Гүлдана Тауасар біздің өтінішіміз бойынша өткен ғасырдағы винил альбом мұқабаларының стиліне бет бұрды. Қыша түсі даладағы топырақты еске түсіреді, ал графикалық элементтер – гүлдер мен ою-өрнектерге ұқсас.

Әр эпизодты ашатын джингл немесе музыкалық композицияны қазақ композиторы Эмиль Досов (The BUHARS) әзірледі. Ол туындысында ұлттық аспаптардың үні мен заманауи үлгілерді үйлестірді. Бастауыш композицияда қазақстандық опера әншісі Ришат Абдуллиннің дауысының естілуі біз үшін ерекше маңызды – бұл 1958 жылы жазылған «Абай» операсынан үзінді.

1 эпизод. Ән-қызмет

Музыка қаншама жүзжылдықтар бойы көшпенді қазақ қоғамының өмір салтымен бірге туып, біте қайнасты. Сондықтан Baysa подкастының алғашқы эпизодында музыка мен дыбыстың шамандар мен бақсылардың ойынында қандай маңызға ие екенін, сондай-ақ жақынынан айырылған жанның көңіліне жоқтаудың қалай демеу болғанын әңгімелейміз.
Бұл эпизодта Тәңіршілдік дәстүрін ұстанатын бақсы Ховаған Төбет Қам, музыкатанушы Меруерт Құрманғалиева мен мәдениеттанушы Зира Наурызбаева сарапшылық ойын ортаға салды.
Подкастты Болат Өтемұратов атындағы Қордың қолдауымен Bulbul студиясы және Батырхан Шөкенов атындағы Қор жасады. Жаңа эпизодты өткізіп алмау үшін подкастқа жазылуға шақырамыз.

2 эпизод. Қазақтың дәстүрлі музыкасындағы табиғат образы

Табиғат пен қоршаған орта көшпелі халықтың өмірінде ерекше орын алады, өйткені тұрмысы соған байланысты болды. BAYSA подкастының жаңа эпизодында күміскөмей әншілердің кең дала, өзен, көл, тауды жырлап, құстармен сырласып, жануарын жоқтап, жан азабын әнге айналдырғаны туралы әңгімелейміз.
Дәрісті Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының аға оқытушысы, докторант Бағлан Бәбіжан дайындады. Дәрісті оқыған – Бексұлтан Бағытжан.
Эпизодты дайындауға ғылыми кеңесші Раушан Жұманиязова, дыбыс режиссері Дәуіт Жантасов, продюсер және редактор Айсұлу Тойшыбекова атсалысты.
Эпизодта қолданылған музыкалар Карина Абдуллинаның жеке мұрағатынан, Bilim TV мен Орталық мемлекеттік кино-фото құжаттар мен дыбыс жазбалары архивінен алынды, сондай-ақ The Buhars пен Ахан Отыншиевтің шығармалары пайдаланылды.

3 эпизод. Аймақтық қазақ музыка мектептері

Бұо эпизодта дәстүрлі қазақ музыкасының аймақтан аймаққа карай қалай ерекшеленгенін және осы аймақтық ерекшеліктерді қалыптастыратын факторлар туралы баяндаймыз.

Дәрісті профессор және өнертану докторы Саида Елеманова дайындады. Дәрісті оқыған – Бексұлтан Бағытжан.

Эпизодта ҚР кинофотоқұжаттар және дыбыс жазбаларының Орталық мемлекеттік мұрағатымен ұсынылған Манарбек Ержановтың орындауындағы «Ақ сиса» әні, Күләш Байсейітованың орындауындағы «Елігай» әні және SUYUNBAY19 жобасымен ұсынылған Тоғжан Қыдырсинованың орындауындағы Есбайдың «Терісқақпай» күйі, Сүндет Орезекұлының орындауындағы Сәкен Тұрысбектің «Күлтегін» күйін естісеңіздер болады.